YAZLIK KOLZADA FARKLI AZOT DOZLARININ VERİM İLE MORFOLOJİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırma, altı farklı azot dozu uygulanan yazlık kolzada tohum verimi ve bazı verim unsurlarının birbirleri ile olan doğrudan ve dolaylı ilişkilerini ve azot uygulamalarının bu ilişkilerdeki rolünü belirlemek amacı ile 2004-2005 yıllarında Konya koşullarında yürütülmüştür. Araştırmada 0, 3, 6, 9, 12 ve 15 kg/da azot uygulamalarında tohum verimi, bitki boyu, yan dal sayısı, bitkide kapsül sayısı, kapsül boyu, kapsülde tohum sayısı ve bin tohum ağırlığı özellikleri tespit edilmiştir.

Araştırmada tohum verimi ile bitki boyu (r=0.363*), bitkide kapsül sayısı (r=0.501**), kapsülde tohum sayısı (r=0.328*) ve azot dozu (r=0.370*) arasında pozitif ve önemli korelasyon belirlenirken, tohum verimi ile yan dal sayısı, kapsül boyu ve bin tohum ağırlığı arasında ise pozitif fakat önemsiz korelasyon bulunmuştur.

Yapılan path analizi sonuçları, tohum verimi üzerine doğrudan pozitif yönde en yüksek etkiye sahip özelliğin % 60.68 ile bitkide kapsül sayısı olduğunu, bunu sırası ile azot dozu (% 40.14), bitki boyu (% 15.64) ve kapsülde tohum sayısı (% 10.75) değerlerinin izlediğini ortaya koymuştur. Bitkide kapsül sayısı ve yan dal sayısı özellikleri doğrudan etkileri yanında,  tohum verimi üzerine diğer özellikler üzerinden dolaylı etkileri ile ön plana çıkmışlardır. Araştırma sonuçları azot uygulamasının; yalnızca verimi değil verim ve verim unsurları arasındaki ilişkileri de önemli ölçüde etkilediğini göstermiştir.