KONYA OVASI TOPRAKLARINDA BİTKİYE ELVERİŞLİ BOR DURUMUNUN BELİRLENMESİNDE KULLANILACAK EN UYGUN KİMYASAL EKSTRAKSİYON YÖNTEM VEYA YÖNTEMLERİN SEÇİMİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Konya Ovası topraklarının elverişli bor miktarını ve bu topraklarda bitkiye elverişli bor miktarının belirlenmesinde kullanılabilecek en uygun kimyasal ekstraksiyon metot veya metotları belirlemektir. Bu amaçla kontrollü sera şartlarında yetiştirilmek üzere indikatör bitki olarak ayçiçeği kullanılmıştır. Ayrıca 6 farklı biyolojik indeks değeri ile korelasyon yapılmıştır. Diğer taraftan, farklı kimyasal ekstraksiyon metotları kullanılarak 20 adet toprak örneğinin bor içerikleri belirlenmiş ve elde edilen veriler ile biyolojik indeks değerleri arasında istatistiksel kıyaslama yapılmıştır. Bu çalışma neticesinde, topraklarda yarayışlı borun belirlenmesinde 16 farklı bor ekstraksiyon çözeltisinin etkisi biyolojik indeks değerleri ve metotlar arasındaki korelasyonun önemine göre sıralaması; sıcak 0.01 M CaCl₂ > 0.01 M tartarik asit > 0.05 M mannitol pH = 7.5 > 0.05 M mannitol + 0.01 M CaCl₂ > 2 mM DTPA şeklinde bulunmuştur. Bu 16 ekstraksiyon metotları içinde yukarıdaki beş metot arasında önemli ve yüksek korelasyon belirlenmiştir. Bu ekstraksiyon metotları arasında önemli ve yüksek korelasyon katsayıları belirlenmiştir. Böylece bu beş kimyasal ekstraksiyon metotlarından birisi topraklarda bitkiye elverişli bor miktarının belirlenmesinde en uygun metot olarak tavsiye edilebilir.