Üzüm ve Çilekte Pestisit Kalıntılarının LC-MS/MS ve GC-MS İle Belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Konya yöresinde halkın tüketimine sunulan mahalli pazarlar ve marketlerden toplanan 101 adet yaş üzüm ve 10 adet çilek meyvelerinde 203 adet pestisitin kalıntı düzeylerinin belirlenmesine yönelik olarak yapılmıştır. Meyve örneklerinin ekstraksiyon aşamaları Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri ve Tarla Bitkileri Bölümlerine ait laboratuvarlarda, kalıntı analizleri ise T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, İzmir İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü’nün Organik Tarım Ürünleri ve Kalıntı Analiz Laboratuvarı’nda LC-MS/MS ve GC-MS cihazlarında yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, 3 adet yaş üzüm numunesinde 34, 33 ve 47 µg/kg (tolerans değeri 20 µg/kg) düzeylerinde İmazalil, 2 adet yaş üzüm numunesinde 337 ve 433 µg/kg Benomyl-Carbendazim (tolerans değeri 300 µg/kg) bulunmuştur. Bir üzüm numunesinde Monocrotophos kalıntısı 1100 μg/kg olup, Türk Gıda Kodeksi (TGK)’nin limit değeri olan 20 μg/kg seviyesini 55 kat aşmıştır. Ayrıca, 3 yaş üzüm örneğinde kullanımı tamamen yasak olan Acetamipridin (TGK tolerans değeri 10 μg/kg) 4, 30 ve 37 µg/kg düzeylerinde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada ele alınan yaş üzüm numunelerinde pestisit kalıntısına rastlanmayan ürün, toplam ürünün %38’ini, bir adet pestisit kalıntısı bulunan %10’unu, 2 adet pestisit kalıntısı bulunan %20’sini, 3 adet pestisit kalıntısı bulunan %10’unu, 4 adet pestisit kalıntısı bulunan %11’ini, 5 adet pestisit kalıntısı bulunan %9’unu, 6 ve 7 adet pestisit kalıntısı bulunan %2’sini oluşturmuştur. İncelenen 10 adet çilek numunesinin 3 tanesinde ise kullanımı yasak olan Chlorpyrifos’un 5.0, 11.0, 10.0 µg/kg düzeylerinde kalıntısına rastlanmıştır. Çilek numunelerinde, kalıntısız örnek oranı %70, kalıntılı örnek, limit üzerinde kalıntılı örnek ve yasaklı kimyasal kullanılan örnek oranları %30’ar olarak tespit edilmiştir