ŞEKER KOCA DARISI (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum)’NIN DANE VERİM VE VERİM ÖĞE-LERİNE FARKLI AZOT DOZLARININ ETKİSİ

Abstract

Araştırma 2002 ve 2003 yıllarında Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında, bir şeker koca darısına uygulanan 4 farklı azot seviyelerinin dane verimi ve verim öğelerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak; Bulgaristan’ın Deliorman Bölgesi’nden temin edilen bir şeker koca darısı (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) kullanılmış ve dört farklı azot (7.5, 12, 15 ve 18 kg da-1) dozu uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ele alınan özelliklerde azot dozları 2002 yılında dane verimi, bitki yaprak sayısı, salkım dane ağırlığı, dane/salkım oranı, salkım dane sayısı,  m²’de sap sayısı,  bitki boyu ve bitki sap çapı yönünden önemli farklılıklar oluşturmuştur. 2003 yılında ise dane verimi, salkım dane ağırlığı, dane/salkım oranı, salkım dane sayısı, m²’de sap sayısı ve bitki boyu yönünden önemli farklılıklar oluşmuştur. 2002 yılında bitki sap ağırlığı ve bin dane ağırlığı yönünden,  2003 yılında ise bitki yaprak sayısı, bitki sap ağırlığı, bin dane ağırlığı ve bitki sap çapı yönünden belirlenen farklılıklar önemsiz bulunmuştur. Araştırmada şeker koca darısı çeşidinde azot dozu uygulamalarından elde edilen 2002 ve 2003 verileri; dane verimleri değerleri sırasıyla 966.00 ile 1073.00 kg.da^-1 ve 608.00 ile 681.00 kg.da^-1 arasında, bitki yaprak sayısı değerleri 9.03 ile 9.80 adet ve 9.30 ile 9.60 adet arasında, bitki sap ağırlığı değerleri 516.70 ile 563.00 g ve 255.00 ile 275.00 g arasında, salkım dane ağırlığı değerleri 67.00 ile 83.00 g ve 41.00 ile 52.70 g arasında, dane/salkım oranı değerleri % 63.70 ile 68.70 ve % 63.00 ile 68.30 arasında, salkım dane sayısı değerleri 2784.00 ile 3367.00 adet ve 1703.00 ile 2135.00 adet arasında, bin dane ağırlığı değerleri 24.07 ile 24.75 g ve 24.50 ile 24.70 g arasında, m²’de sap sayısı değerleri 26.70 ile 35.70 adet ve 28.00 ile 32.00 adet arasında, bitki boyu değerleri 235.30 ile 241.10 cm ve 200.30 ile 224.30 cm arasında ve bitki sap çapı değerleri 2.12 ile 2.35 cm ve 1.83 ile 1.93 cm arasında değişmiştir. Bu sonuçlara göre, Konya koşullarında farklı azot dozlarının dane verim ve verim öğelerine etkisini saptamak amacıyla yetiştirilen bir şeker koca darısı çeşidinde doz etkisinin 15 kg N da^-1 gübre dozuna kadar önemli, 18 kg N da^-1 gübre dozunun etkisi ise önemsiz olduğu belirlenmiştir.