GİDYA VE LİNYİT UYGULAMALARININ TOPRAKTA BAZI ENZİM AKTİVİTELERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

Bu çalışmada, %1, 2, 4 ve 8 dozlarında kömürlü gidya (KG), humuslu gidya (HG) ve ham linyit (L) materyallerinin toprağın N, C, P ve S  döngülerinde görev alan enzim aktiviteleri (üreaz, β- glikozidaz, alkali fosfataz ve aryl-sülfataz) ve organik madde (OM) kapsamları üzerine etkileri 180 günlük laboratuar inkübasyon denemesinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, her üç materyalin uygulandığı topraklarda belirlenen enzim aktiviteleri doza ve zamana bağlı olarak artış göstermiş olup, bu artış inkübasyonun son periyoduna kadar devam etmiştir. Tüm zamanlarda bütün uygulama konularında enzim aktivite değerleri kontrol toprağının enzim aktivite değerlerinden yüksek bulunmuştur. Her üç materyal kendi aralarında kıyaslandığında, en yüksek üreaz, β- glikozidaz ve alkali fosfataz aktivite değerleri KG> L > HG şeklinde, aryl-sülfataz aktivitesi ise KG> HG > L şeklinde belirlenmiştir. Buna göre, KG toprak enzim aktivitelerini HG ve L’e göre daha fazla etkilemiştir. Üç materyal de artan doza bağlı olarak toprağın OM miktarlarını kontrol topraklarına göre artırmış olup, toprakların OM kapsamları ile enzim aktiviteleri arasında önemli pozitif korelasyon belirlenmiştir (P>0.001). Elde edilen bulgular kömürlü gidya’nın tarımsal amaçlı kullanımlar açısından daha avantajlı olabileceğini göstermiştir.