BUĞDAY ÇEŞİTLERİNDE BORUN ÇİMLENME ÜZERİNE ETKİSİNİN IN VITRO VE SAKSI ŞARTLARINDA ARAŞTIRILMASI

Abstract

Orta Güney Anadolu tarım bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen makarnalık (Triticum durum Desf., Kızıltan-91, Kunduru-1149, Selçuklu-97) ve ekmeklik (Triticum aestivum L., Bezostoja-1, Gerek-79, Gün-91) buğday çeşitlerinde farklı bor (B) uygulamalarının çimlenme üzerine etkileri in vitro ve saksı denemeleri ile araştırılmıştır.

In vitro denemeler 200 ml’lik cam kavanozlarda, % 0.7 agar, %3 sakkaroz ve sırasıyla; 0, 1.08, 3.24, 9.72, 29.16 ppm B içeren 50 ml MS besin ortamında, saksı denemeleri ise (0, 1.08, 3.24, 9.72, 29.16 ppm B) bor ihtiva eden toprakta yürütülmüştür. Tüm denemeler “Tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine” göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur.

Çimlenme üzerine bor dozlarının etkisi her iki şartta da önemli bulunmazken, çeşitlerin ve çeşit x bor interaksiyonun etkisi ise önemli bulunmuştur. Araştırma sonucunda bitki besin maddelerinin etkilerini belirlemede in vitro denemelerin saksı ve tarla çalışmalarına alternatif bir metot olarak tavsiye edilebileceği ve buğdayda çimlenmeyi engelleyecek minimum bor seviyesi eşiği ile ilgili çalışmaların incelendiği durumlarda en düşük B dozu olarak 29.16 ppm dozunun dikkate alınması gerekmektedir. Çünkü bu doz ve daha düşük dozlar çimlenmeyi etkilememiştir.