İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ VE BAĞCILIK ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

ÖZET

İklim değişikliği, “Nedeni ne olursa olsun iklim koşullarındaki büyük ölçekli (küresel) ve önemli yerel  etkileri bulunan, uzun süreli ve yavaş gelişen değişiklikler” biçiminde tanımlanabilir. İklim değişikliğinin en büyük sebebi, çeşitli insan etkinlikleri sonucunda atmosferdeki birikimleri hızlı bir artış gösteren sera gazlarının, yerkürenin radyasyon dengesini bozması ve sonuçta doğal sera etkisinin kuvvetlendirilerek, şehirleşmenin de katkısıyla dünyanın yüzey sıcaklıklarını arttırma eğilimi göstermeleridir.

Atmosferdeki birikimleri artmaya devam eden sera gazları nedeniyle kuvvetlenen sera etkisinin oluşturduğu küresel ısınma, özellikle 1980’li yıllardan sonra daha da belirginleşmiş ve 1990’lı yıllarda en yüksek değerlerine ulaşmıştır.

Küresel ısınma sonucu meydana gelen değişiklikler,  farklı iklimsel olaylarla tarımsal üreticiyi önemli biçimde etkilemektedir. Kuraklık,  aşırı yağış, dolu, don, fırtına, sel gibi iklimsel olayların meydana geliş frekansı ve şiddeti tarımsal üretimi oldukça güçleştirmektedir. Ülkemiz ekonomisinde önemli bir paya sahip olan bağcılık da bu değişimden önemli oranda etkilenmiştir. Özellikle son yıllarda meydana gelen dolu, don ve yağışlar bağ alanlarına ciddi hasarlar vermiştir. Örneğin Denizli Çal ilçesi ve çevresinde 2012 yılı kış donları bölge tarihinin en önemli zararlarından birini meydana getirmiş, ısı  -25 °C’nin de altına düşünce birçok bağda %100 hasar meydana gelmiştir. Yapılan çalışmada; bölgenin yerel çeşidi olan Çal Karası’nın tüm diğer çeşitlere göre daha dirençli olduğu, örneğin Cabernet Sauvignon, Merlot çeşitlerinde %50, Red Globe çeşidinde %100 civarı hasar oluşurken, aynı bölgede bulunan Çal Karası çeşidinde %10-20 civarında hasar meydana geldiği görülmüştür. Bu da yerel çeşitlerin önemini bir kez daha ön plana çıkarmıştır.

 Küresel ısınmanın önlenmesi amacıyla öncelikle sera gazı salımının azaltılması ve karbon yutak alanlarının oluşturulmasına mutlak ihtiyaç vardır. Son yıllarda meydana gelen iklimsel zararlardan dolayı tarım sigortaları ön plana çıkmış ve %50 devlet desteği sağlanan tarım sigortaları üreticiyi maddi anlamda güvence altına almıştır.