BAZI SOFRALIK ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN DİYARBAKIR KOŞULLARINDAKİ KALİTE ÖZELLİKLERI İLE ETKİLİ SICAKLIK TOPLAMI İSTEKLERİNİN BELİRLENMESİ
Abstract
Bu araştırma, Diyarbakır koşullarında yetiştirilen Kızılbanki, Genç Mehmet, Vanki, Abderi, Tahannebi, Çirbet, Tilki Kuyruğu ve Şire üzüm çeşitlerinin salkım, tane ve şıra özellikleri ile üzümlerin olgunlaşması için gerekli Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) isteklerinin belirlenmesi amacıyla 2010 ve 2011 yıllarında yürütülmüştür.
Bu amaçla üzüm çeşitlerinin salkım özelliklerinden; salkım ağırlığı (g), salkım eni (cm) , salkım boyu (cm), salkım büyüklüğü (enxboy) tane özelliklerinden; tane ağırlığı (g), tane boyu (mm), tane eni (mm) , tane hacmi (ml), tane büyüklüğü (enxboy), şıra özelliklerinden; suda çözünebilir kuru madde miktarı SÇKM (%), pH, asitlik (%) ve olgunluk indisi değerleri ile uyanma ve hasat tarihleri arasındaki EST değerleri (gün.derece) hesaplanmıştır.
Araştırma sonucunda Diyarbakır ekolojik koşullarında yetiştirilen sofralık üzüm çeşitlerinde en yüksek salkım ağırlığı (160.16 g), salkım eni (12.76 cm), salkım boyu (20.42 cm), salkım büyüklüğü (254.54) değerlerinin Tilki Kuyruğu üzüm çeşidinde olduğu belirlenmiştir. Çeşitlerin tane özellikleri incelendiğinde ise en yüksek tane ağırlığı (7.46 g), tane hacmi (6.45 ml), tane eni (16.24 mm), tane boyu (21.17 mm) ve tane büyüklüğü (343.75) değerlerinin Abderi üzüm çeşidinde olduğu saptanmıştır. Üzüm şırasının suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) miktarı (%24.3) Şire, pH (4.27) ve asitlik değeri (%0.594) Abderi, olgunluk indisi (67.03) ise Genç Mehmet üzüm çeşidinde en yüksek değerlere sahip olmuştur. Çeşitlerin ekili sıcaklık toplamı isteklerinin 1247.3 gd (Tahannebi) ile 2577.2gd (Şire) arasında değiştiği tespit edilmiştir.
Keywords
References
Akın S, Özdemir G (2010). Diyarbakır İli Çermik İlçesi Bağcılığı ve Üzüm Üreticilerinin Örgütlenmeye Bakış Açıları, Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, Cilt 1, 526-533, Şanlıurfa.
Anonim (1990). Standart Üzüm Çeşitleri Kataloğu. T.C. Tarım Orman Ve Köyişleri Bakanlığı Mesleki Yayınlar Serisi, Seri: 15. 91s. Ankara.
Anonim (2013). Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Diyarbakır İli Meteoroloji İstatistikleri (Http://Www.Mgm.Gov.Tr/Veridegerlendirme/İl-Ve-İlceler İstatistik.Aspx?M=Dıyarbakır), Erişim tarihi: 16 Eylül 2013.
Atalay DA, Özdemir G, Karataş H (2003). Diyarbakır Bağcılığının Mevcut Durumu Sorunları ve Çözüm Önerileri, GAP III.Tarım Kongresi, 375-378, Şanlıurfa.
Cangi R, Şen A, Kılıç D (2008). Bazı Üzüm Çeşitlerinin Kazova (Tokat-Turhal) Koşullarındaki Fenolojik Özellikleri İle Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) İsteklerinin Saptanması. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 1 (2):45-48.
Çelik H (2002). Üzüm Çeşit Kataloğu, Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi:2, 137s. Ankara.
Çelik H, Ağaoğlu YS, Fidan Y, Marasalı B, Söylemezoğlu G (1998). Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: I. Fersa Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Necatibey Cad. Elgün Sok. No: 4-B, Kızılay,Ankara, 253s.
Çelik, H., Çelik, S., Kunter, B.M., Söylemezoğlu, G., Boz, Y., Özer, C., Atak, A (2005). Bağcılıkta Gelişme ve Üretim Hedefleri. VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak, Ankara.
Çelik H, Kunter B, Söylemezoğlu, G, Ergül A, Çelik H, Karataş H, Özdemir G, Atak A (2010). Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim Hedefleri, Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı 1, 493-513, Ankara.
Çelik H, Marasalı B, Demir İ (1988). Ankara koşullarında yetiştirilen sofralık ve şaraplık üzüm çeşitlerinin etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. Türkiye III. Bağcılık Sempozyumu, 11s, Bursa.
Çelik S (2005). Bağcılık (Ampeloloji) Cilt:1 Anadolo Matbaa Ambalaj San Ve Tic. Ltd. Şti. Düzeltilmiş Baskısı, Tekirdağ, 426s.
Eggeberger W, Koblet W, Mischeer M, Schwarzenbach H, Simon J.L. (1975). Weinbau. Verlag Huber and Co. A.G., Frauenfeld, 178p.
FAO (2013). Food and Agriculture Organization of the United Nations http://faostat3.fao.org/faostat-gateway/go/to/download/Q/QC/E Erişim tarihi: 12 Eylül 2013.
Gürsöz S (1993). GAP Alanına Giren Güneydoğu Anadolu Bağcılığı ve Özellikle Şanlıurfa İlinde Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Nitelikleri ile Verim ve Kalite Unsurlarının Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniv. Fen Blimleri Ens. Doktora Tezi. Adana.
Kaplan, N (1994). Diyarbakır ve Mardin illerinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enst. doktora tezi. Ankara. 206 s.
Karataş H, Karataş DD, Özdemir G, Demiraslan R (2010). Güneydoğu Anadolu Bölgesi Üzüm Çeşitlerinin Sanayiye Yönelik Değerlendirilme Potansiyeli, 1. Uluslararası Katılımlı Kamu, Üniversite, Sanayi İşbirliği Sempozyumu ve Mermercilik Şurası, 256-261, Diyarbakır.
Karataş H, Özdemir G, Filizay M, Değirmenci D (2008). Diyarbakır (Merkez) Koşullarında Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinde 2006-2007 Kış Dönemi Soğuk Zararının Etkileri, Ulusal Bağcılık-Şarapçılık Sempozyumu ve Sergisi, 441-447, Denizli.
Karatas H, Degirmenci D, Velasco R, Vezzulli S, Bodur C, Agaoglu YS (2007). Microsatellite fingerprinting of homonymous grapevine (Vitis vinifera L.) varieties in neighboring regions of South-East Turkey Scientia Horticulturae, Volume 116, Issue 3, 1 May 2008, Page 342.
Kök D (2001). Tekirdağ ili bioklimatik değerlerinin şaraplık üzüm çeşitlerinde gelişme, verim ve kalite üzerine etkileri. Doktora tezi, Trakya Univ. Fen Bil. Enst. Tekirdağ, 139s.
Kök D, Çelik S (2003). Bazı şaraplık üzüm çeşitlerinin etkili sıcaklık toplamı gereksinimlerinin belirlenmesi ve bunun kalite özellikleri üzerindeki etkisi. Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(1): 23-27.
Leeuwen V, Friant P, Chone X, Treqoat O, Koundouras S, Doburdiev D (2004). Influence of Climate, Soil, and Cultivar on Terroir. Am. J. of Enol. And Vitic. 55 (3): 207-217.
Neves GG (2005). Study of the Polyphenolic Composition of Grapes and Wines of the Varieties Merlot, Cabernet Sauvignon and Tannat from Vines Trained on the Lyreand Espalier Systems. Progres Agricole Et Viticole, (Vol.122) (No.12), 272-277.
Özdemir G (2009). Diyarbakır İlinde Bağcılığın Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi için Bazı Öneriler, Diyarbakır Tarım İl Müdürlüğü Yayın Organı, Diyarbakır’da Tarım Dergisi, 17:18-19.
Özdemir G, Karataş H (2008). Diyarbakır İli Bağcılığı. Ulusal Bağcılık-Şarap Sempozyumu ve Sergisi. 6-8 Kasım 2008, s. 405-413, Denizli.
Özdemir G, Karataş H, Bayram A, Doran İ, Gül İ (2009). GAP Bölgesi Organik Bağcılık Potansiyeli ve Organik Tarım Uygulamaları, 1. GAP Organik Tarım Kongresi, 144-155, Şanlıurfa.
Özdemir G, Karataş H, Karataş DD (2010). Bağcılık Sektörünün Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Üretim Boyutları. 1. Uluslar arası Katılımlı Kamu, Üniversite, Sanayi İşbirliği Sempozyumu ve Mermercilik Şurası, 24-26 Mayıs 2010, Bildiriler Kitabı: 381-386s. Diyarbakır.
Özdemir G, Tangolar S (2005). Diyarbakır ve Adana Koşullarında Yetiştirilen Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Fenolojik Devreler ile Etkili Sıcaklık Toplamı Değerleri ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Bağcılık Sempozyumu, Eylül, 2005, Tekirdağ. Cilt 2, S 446-453.
Özdemir G, Tangolar S, Bilir H (2006). Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Fenlojik Dönemleri ile Salkım ve Tane Özelliklerinin Saptanması. Alatarım, 5(2): 37-42.
Özden M, Karipçin MZ (2007). GAP Bağcılığının Üretim Boyutları ve Bugünkü Durumu. V. Gap Tarım Kongresi. Sayfa: 478-485. 17-19 Ekim, 2007, Şanlıurfa.
Şensoy RİG, Balta F, Cangi, R (2009). Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin van ekolojik koşullarındaki etkili sıcaklık toplamı değerlerinin belirlenmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Der. 13(3): 49-59.
Tangolar S, Özdemir G, Tangolar SG, Ekbiç HB, Rehber Y (2010). TAGEP Proje No: 5.2.3.5-6-7 Üzüm Yetiştiriciliği, Çağlar Ofset Matbaacılık Hizmetleri, 47s, Adana.
Tangolar S, Eymirli S, Özdemir G, Bilir H, Tangolar SG (2002). “Pozantı/Adana’da Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Fenolojileri ile Salkım ve Tane Özelliklerinin Saptanması”, Türkiye V. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu, 372-380, Nevşehir.
Tangolar S, Özdemir G, Bilir H, Sabır A (2005). Bazı Üzüm Çesitlerinin Pozantı /Adana Kosullarında Fenolojileri İle Salkım Ve Tane Özelliklerinin Saptanması. Türkiye 6. Bağcılık Sem. 19-23 Eylül Tekirdağ, Cilt:1, 58-64 S.
TÜİK (2013). Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanları Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul Erişim tarihi: 16 eylül 2013.
Uzun Hİ (1997). Heat summation requirements of grape cultivars. ISHS Acta Horticulturae 441, V Temperate Zone Fruit in the Tropics and Subtropics, Adana.
Uzun İ (2004). Bağcılık El Kitabı. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti. Yayınları. 156s.
Winkler AJ, Cook JA, Kliewer WM, Lider LA (1974). General Viticulture. 633p, Univ. of California. Pres, Berkeley.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.