Tarım İşletmelerinde Risk Kaynakları ve Risk Yönetim Stratejilerinin Belirlenmesi; Çumra İlçesi Örneği

Zeki Bayramoğlu, Selim Kaya, Zuhal Karakayacı

Abstract


Bu çalışmada, Konya ili Çumra ilçesinde tarım işletmelerinin risk kaynakları ve risk yönetim stratejileri araştırılmıştır.  Araştırmada kullanılan veriler, Konya ili Çumra ilçesinde faaliyet gösteren 66 tarım işletmesinden anket yoluyla elde edilmiştir. Risk faktörleri ve risk yönetim stratejilerinin belirlenmesinde 5’li likert ölçeği kullanılmıştır. Risk faktörü olarak 36 ve risk yönetim stratejisi olarak 11 değişken üreticiler tarafından değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere faktör analizi uygulanmıştır. Faktör analizi sonucunda öne çıkan risk kaynakları; iklim, işletmelerin kuruluş yeri, hastalık ve zararlılar, sermaye, teknoloji, hayvan sağlığı, piyasa, sosyal ve mali faktörlerdir. Risk yönetim stratejileri ise; yeniliklerin benimsenmesi, hastalık ve zararlılarla mücadele, örgütlenme, mali kontrol ve üretim etkinliğinin artırılması olarak belirlenmiştir.

Keywords


Risk Kaynakları, Risk Yönetim Stratejileri, Faktör Analizi

Full Text:

PDF (Türkçe)

References


Acar, M., 2003. Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 20.

Akçaöz, H.V., 2001.Tarımsal Üretimde Risk, Risk Analizi ve Risk Davranışları, Çukurova Bölgesi Uygulamaları (Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.

Akçaöz, H. ve Özkan B., 2005. Determining Risk Sources and Strategies Among Farmers of Contrasting Risk Awareness, A Case Study for Çukurova Region of Turkey. Journal of Arid Environments, 62:661-675.

Akçaöz, A., Özkan, B., Karadeniz, C.F. ve Fert, C., 2006. Tarımsal Üretimde Risk Kaynakları ve Risk Stratejileri: Antalya İli Örneği. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1): 89-97.

Akçaöz, H., Özkan, B. ve Kızılay, H., 2006. Antalya İlinde Tarımsal Üretimde Risk Yönetimi ve Tarım Sigortası Uygulamaları, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 3(2), Antalya.

Aktaş, Y. ve Öcal, F., 2003. Tarımsal Yeniliklerin Benimsenmesi Araştırmalarının Çözümleme De-nemesi, GAP III: Tarım Kongresi, 02-03 Ekim, Şanlıurfa

Bauer, L. and Bushe, D., 1993. Risk Management: Identifying risk attitudes, identifying risk sources, measuring degrees of risk and designing of risk strategies. Province of British Columbia Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, University of Alberta and Canada Agriculture, Canadian Cataloguing in Publication Data, ISBN 0-7718-9337, Canada.

Bozoğlu, M., Ceyhan, V. ve Cinemre, H.A., 2001. Tonya İlçesinde Süt İşletmelerinin Ekonomik Yapısı ve Karşılaştıkları Riskler: Risk Ölçümü ve Uygun Risk Yönetimi Stratejileri, TZOB Yayınları, Yayın No.228, Ankara.

Dernek, Z. ve Aktaş, A., 2002. Isparta İli Tarım İşletmelerinde Üretim Planlaması İle Olası Gelir Artışının Belirlenmesi, Tarım Ekonomisi Dergisi, Çitl:7.

Dölekoğlu, C., 2003. Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde Kalite Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri (Adana Örneği). TEAE Yayınları, No: 105, ISBN: 975-407-128-4, Ankara.

Du, W. and Wang, H.H, 2004. The Impacts of Intertemporal Preferences and Policy Alternatives on Farmer's Risk Management Behavior. Western Agricultural Economics Association Annual Meeting, Honolulu, Hawai

Gündüz, O., 2007. Tokat İli Merkez İlçede Domates Yetiştiren İşletmelerde Karşılaşılan Riskler ve Optimum İşletme Organizasyonunun Riskli Koşullarda Tespiti. (Doktora Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.

Gündüz, O. ve Esengün, K., 2007. Tokat İli Merkez İlçede Domates Yetiştiren İşletmelerde Riskli Koşullarda İşletme Organizasyonun Belirlenmesi: Gerçek Sapmaların Minimizasyonu Uygulaması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24 (1): 63-72.

Gürlük, S., 2001. Dünyada ve Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma, Uludağ Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, Cilt:19, Sayı: 4.

Hardaker, J.B., Huirne, R.B.M., and Anderson, J.R., 1997. Coping with Risk in Agriculture. CAB International, ISBN 0 85199 119 X, Biddles Ltd., UK.

Hazneci, E., 2009. Amasya İli Merzifon İlçesinde Süt Sığırcılığı Yapan Tarım İşletmelerinde Risk Analizi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Samsun.

İnan, İ.H., Gülçubuk, B., Ertuğrul, C., Kantürer, E., Baran, E.A. ve Dilmen, Ö., 2000. Türkiye’de Tarımda Kırsal Kesim Örgütlenmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği 5.Teknik Kongresi, 17-21 Ocak 2000, Ankara.

Işın, Ş., 2001. Ege Bölgesinde Seçilmiş bir Yöredeki Karma Tarım İşletmelerinde Üretim Dallarının Seçim Esasları Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Yayın No:215.

Kalaycı, Ş., 2010. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Teknikler. Asil Yayın Evi, Ankara

Kara, M., 2011. İç Denetimde Risk Odaklı Yaklaşımın Başarısını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Model: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.

Karahan, Ö., 2002. Tarımda Üreticilerin Risk Karşısında Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Ege Bölgesinden Örnek Bir Olay, Basılmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Üniversitesi, İzmir

Kim K., and Chavas J.P., 2001. Technological Change and Risk Management: An Application To The Economics of Corn Production, AAEA Annual Meeting, Chicago

Leech, L.N., Barrett, C.K. and Morgan, A.G., 2009. SPSS for İntermediate Statistics. Lawrence Erlbaum Associates, New Jearsy.

Martın, S. and Mcleay, F., 1998. The Diversity of Farmers' Risk Management Strategies In A Deregulated New Zealand Environment. Journal of Agricultural Economics, 49(2):218-233.

Miller, A., Dobbings, C., Pritchett, J., Boehlje, M. and Ehmke, C., 2004. Risk Management for Farmers. Publication of Purdue University, Staff Paper, pp:4-11

Musser, W., N., 1998. Risk Management Overview, Paper Presented at Mid-Atlantic Risk Management. Regional Conference Williamsburg, Virginia, August 6-7.

Nabradi, A., Madai, H. and Nemessalyi, Z., 2004. Risk and Risk Management in Hungarian Livestock Production with a Special Regard to Sheep Production. American Agricultural. Economic Association Annual Meeting, Denver, Colorado, August 1-4.

Olgun, K., 2011. Konya İli Yeraltı ve Yerüstü Suyu Potansiyeli, 1. Konya Kent Sempozyumu, Konya.

Olhan, E., 2011. Türkiye’de Kırsal İstihdamın Yapısı. FAO Türkiye Temsilciliği.

Ömay, Ç., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş., 2010. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Pagem Akademi, sf:207.

Önem, H.B., 2010. Kobilerin Finansal Risk Algı Düzeyine Yönelik Bir Araştırma: Isparta- Burdur İlleri Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.

Özsayın, D. ve Çetin, B., 2004. Hayvan Sigortası Yaptırmış İşletmelerde Risk ve Risk Yönetimi Algılamaları. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, Tokat.

Patrick, G. F. and Musser, W. N., 1999. Large Scale Farmers' Views of Sources and Responses to Risk. Purdue Agricultural Economics Report, September, pp. 8-11.

TARSİM 2012. Devlet Destekli Tarım Sigortaları, Tarım Sigortaları Havuzu, http://www. tarsim.org.tr/trsmWeb/subIndex.jsp?_id_=119(Erişim Tarihi:02.09.2012).

TÜİK 2012, Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr

Sayın, B. ve Sayın, C., 2004. Türkiye’de Tarımsal Üretici Örgütlenmesi, Avrupa Birliğine uyum Hazırlıkları ve Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, 2004

Şahin, A., 2008. Risk Koşulları Altında Tarım İşletmelerinin Planlaması: Oyun Teorisi Yaklaşımı, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İzmir.

Şahin, A., Cankurt, M., Günden, C. ve Miran, B., 2008. Çiftçilerin Risk Davranışları: Bir Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2): 153-172.

Vergara, O., Patrick G. F., Knight, T. O., and Baquet, A. E., 2001. Understanding Limited Resource Farmer's Risk Management Decision Making: Summary and Preliminary Analysis, A Report From The Understanding Farmer Risk Management Decision Making & Educational Needs Research Proj. Information Rep. 2001-003, M. S. University, Department of Agricultural Economics, pp: 26.

Zeuli, K. and Skees, J., 2001. Managing Yield Risk through a Cooperative. American Agricultural Economics Association 2001, Annual Meeting August 5-8, Chicago.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.