BROYLER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE YAYGIN OLARAK KULLANILAN AYDINLATMA PROGRAMLARININ VERİM PERFORMANSLARI VE BAZI KARKAS ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI1

Abstract

Bu araştırmada, broyler yetiştiriciliğinde yaygın olarak uygulanan 4 farklı aydınlatma programı(AP)’nın, verim perfor-mansları, kesim ve bazı karkas özellikleri üzerine etkileri incelenmiştir. AP 1 (1-2 gün: 20 lüks, 23 saat; 3-42 gün, 5 lüks, 23
saat), 2 (1-3 gün: 20 lüks, 23 saat; 4- 10 gün: 5 lüks, 8 saat; 11-15 gün: 5 lüks 12 saat; 16-21 gün: 5 lüks 8 saat; 22-35 gün:
5 lüks, 18 saat; 36-42 gün: 5 lüks, 23 saat ), 3 (1-3 gün: 20 lüks, 23 saat; 4-42 gün: 5 lüks, 16 saat ) ve 4 (1-3 gün: 20 lüks,
23 saat; 4-10 gün: 20 lüks, 18 saat; 11-15 gün: 5 lüks, 8 saat; 16-21 gün: 5 lüks, 12 saat; 22-28 gün: 5 lüks, 16 saat; 29-42
gün: 5 lüks, 18 saat ) olarak uygulanmıştır. Deneme, her tekerrürde 30 adet civciv olmak üzere, 4 AP’nin her biri ayrı kom-partımanda, 2 cinsiyet ve 4 tekerrür olmak üzere 32 alt grupta, toplam 960 adet civciv (Ross 308) ile yürütülmüştür. Sonuç
olarak; kesim yaşı canlı ağırlığı (CA) üzerine AP etkisi önemsiz bulunmuştur. Canlı ağırlık artışı (CAA) bakımından ise 1-10.
ve 11-29. günlerde 4. AP ile diğerleri arasındaki farklılıklar önemli (P<0.05) bulunmuştur. Ancak, kesim yaşında bu farklı-lıklar önemsiz bulunmuştur. Yaşama gücü üzerinde muamelelerin etkisi önemsiz bulunmuştur. Kümülatif yem tüketimi (KYT)
bakımından da benzer sonuçlar bulunmuş ve 4. AP ile diğerlerinden daha düşük (P<0.01) olarak gerçekleşmiştir. KYT bakı-mından yem değerlendirme sayısı (YDS) üzerine AP etkisi önemsiz bulunmuştur. AP’ler karkas ağırlığı ve karkas randımanı
(%) üzerinde önemli bir etki göstermezken, abdominal yağ ağırlığı (AYA) ve oranı (AYO), kanat ağıtlığı ve oranı, göğüs
ağırlığı ve oranı üzerinde önemi etki (P<0.05) meydana getirdikleri belirlenmiştir. AYA ve AYO bakımından 1. ve 2. AP
arasındaki fark önemli (P<0.01) bulunmuştur. 2. AP ile diğerlerine nazaran daha düşük (P<0.05) göğüs ağırlığı ve oranı
elde edilmiştir. Benzer durum but ağırlığı bakımından da görülmüş ve 2 AP ile diğerlerine nazaran daha düşük (P<0.05) but
ağırlığı elde edilmiştir; fakat but oranı üzerine AP etkisi önemsiz bulunmuştur. Cinsiyet etkisi; karkas ağırlığı (P<0.05), AYA
ve AYO (P<0.01), ve but ağırlığı (P<0.05) üzerinde önemli bulunurken, diğer karkas özellikleri üzerinde önemsiz bulunmuş-tur. KYT bakımından erkekler daha yüksek (P<0.05) ortalama değer gösterirken, YDS bakımından erkek ve dişiler arasında-ki fark önemsiz bulunmuştur. CA ve CAA bakımından ise erken dönemlerde (1-10, 11-29. gün) erkekler daha yüksek
(P<0.05) bulunmuşlarsa da kesim yaşında bu farklılık önemini yitirmiştir.