RİZE İLİNDEN SELEKTE EDİLEN KOKULU ÜZÜM (Vitis labrusca L.) TİPLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNİN SAPTANMASI
Abstract
Bu çalışma Rize ilinden 2003 yılında selekte edilmiş olan ve kokulu üzüm (Vitis labrusca L.) özelliği taşıyan dört farklı üzüm tipinin Samsun ekolojik koşulları altında göz verimliliklerinin göz pozisyonlarına göre değişimini (salkım sayısı/göz) saptamak amacıyla 2010-2011 yıllarında yapılmıştır. Bu amaçla üzüm tiplerine ait ilk 10’ar boğumdaki gözler bağ şartlarında sürdürülmüştür. İncelenen tiplerde maksimum göz verimliliğinin 4. ile 8. gözler arasında değiştiği ve Pazar 3 ile Güneysu 3 tiplerinin ilk boğumlarında yer alan gözlerdeki verimliliğin (salkım sayısı/göz) 1’den az olduğu saptanmıştır. Kokulu üzüm tiplerinin göz verimliliklerinin Ardeşen 2’de 3.40 ile 4. boğumdaki gözde, Pazar 3 nolu tipte 2.60 ile 8. boğumdaki gözde, Güneysu 5’de 3.96 ile 6. boğumdaki gözde ve Güneysu 3’te 3.30 ile 5. boğumdaki gözde en yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kokulu üzüm tiplerinde göz verimliliğinin üst gözlere doğru arttığı da saptanmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesinde geleneksel olarak kısa budanan veya herhangi bir kış budamasına tabi tutulmayan kokulu üzüm tiplerinin hemen tamamının en az sekiz göz içerecek şekilde uzun veya karışık budanması gerektiği ortaya konulmuştur.
DETERMINATION OF BUD FERTILITY OF FOXY GRAPE (Vitis labrusca L.) GENOTYPES SELECTED FROM RIZE
This study carried out to determine the bud fertility (number of bunches per bud) of four foxy grape genotypes selected from Rize at the year of 2003 and grown in Samsun ecological conditions during 2010-2011. Fort his aim, the first ten buds from base to the top of the cane was sprouted under vineyard conditions. It has determined that the maximum bud fruitfulness (number of bunches per bud) differed between 4th and 6th buds. It was also determined that the fruitfulness (number of bunches per bud) of foxy grape genotypes of the first bud of Pazar 3 and Güneysu 3 genotypes has lower than one bunch per bud. It was determined that the buds on 4th node of Ardeşen 2 (3.40), 8th node of Pazar 3 (2.60), 6th node of Güneysu 5 (3.96) and 5th node of Güneysu 3 (3.30) gave the highest bunch number. It was also found that the bud fruitfulness increased to the upper buds of the foxy grape genotypes. As a result, all the foxy grape genotypes grown in the Black Sea region and conventionally pruned to spur on non-pruned, must be prune to long and/or short with long shoot include at least eight buds.
Keywords
References
Ağaoğlu, Y.S., 1969. Sofralık üzüm çeşitlerinden Hasandede, Kalecik Karası, Papaz Karası, Öküzgözü ve Furmint’in tomurcuk yapıları, floral gelişme devreleri ve bu çeşitlere uygun budama metotlarının tespiti üzerinde mukayeseli araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Doktora Tezi, 297p.
Ağaoğlu, Y.S., 1976. Asmalarda tomurcuk verimliliğine etki eden faktörler ve verim potansiyelinin önceden tahmini. Ziraat Mühendisliği, 120: 9-13.
Ağaoğlu, Y.S., 1977. Asmalarda çiçek oluşumu ve verimlilik üzerine iklim faktörlerinin etkileri. Ziraat Mühendisliği, 131: 4-10.
Ağaoğlu, Y.S., 1999. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık. Cilt I: Asma Biyolojisi. Kavaklıdere Eğitim Yay., No.1, 204p.
Ağaoğlu, Y.S., Kara, Z., 1993. Tokat yöresinde yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık D. 17: 451-458.
Ağaoğlu, Y.S., 2002. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık. Cilt II, Asma Fizyoplojisi-I. Kavaklıdere Eğitim Yay. No: 5, 200-248p.
Akın, A., Çotur, E., Değirmenci, A., 2011. Konya ve Kayseri’de yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi. YYU Tar. Bil. Derg. 21(3): 220-224.
Beyoğlu, N., 1995. Konya ili Beyşehir yöresinde yetiştiriciliği yapılmakta olan üzüm çeşitlerinin kısa ampelografik özellikleri ve göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. SÜ Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Cangi, R., Çelik, H., Köse, B., 2006. Determination of ampelographic characters of some natural foxy grape (Vitis labrusca L.) types grown in northern Turkey (Ordu and Giresun province) International Journal of Botany, 2 (2):171-176.
Cangi, R., Çelik, H., Odabaş, F., İslam, A., 2006. Determination of ampelographic characters of some foxy grape (Vitis labrusca L.) types grown in northern Turkey (in Trabzon Province). Asian J. of Plant Sciences, 5(2): 373-377.
Çelik, S., 1987. Yapıncak üzüm çeşidinde kışlık gözlerin verimliliği üzerine sürgün üzerindeki pozisyonların etkisi. Doğa Tarım ve Ormancılık D. 550p
Çelik, H., 1996. Bağcılıkta anaç kullanımı ve yetiştiricilikteki önemi. ANADOLU J. of AARI, 6(2): 127-148.
Çelik, H., 1999. Amasya’da yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23(3) : 685-690.
Çelik, H., 2002. Üzüm Yetiştiriciliği, Tarımsal Alanlarda Ürün Çeşitlendirilmesi ve Sanayisi Paneli, T.C. Giresun Ticaret ve Sanayi Odası, 21s., Giresun.
Çelik, H., Cangi, R., Köse, B., 2003. Karadeniz Bölgesinde yetiştirilmekte olan İzabella (Vitis labrusca L.) üzüm çeşit ve tiplerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK TOGTAG-2736, Proje Sonuç. Raporu, 146p.
Çelik. H., 2004a. Üzüm Yetiştiriciliği. Pazar Ziraat Odası, Eğitim Yay. No: 2, 121s., Rize.
Çelik, H., 2004b. Kanser ve kalp krizine karşı doğal koruyucu: Karadeniz Bölgesindeki Kokulu Kara Üzüm. Doğa, Çevre ve Kültür Dergisi, Ekoloji Magazin 3:54-61.
Çelik, H., 2004c. Trabzon İli Hayrat İlçesinde Alternatif Ürünler Projesi. Nuhoğlu Vakfı Yay.: Nisan-2004: 74-78.
Çelik, H., 2007a. Kokulu üzüm, Karadeniz Bölgesi bağcılığının temeli. EKAV, Ege Karadenizliler Kültür Vakfı Yayın Organı, 3(7): 30-34
Çelik, H., 2007b. Sağlık meyvesi ve kanser savaşçısı, kokulu kara üzüm. Nuhoğlu Vakfı Dergisi, Nisan-2007, 97-100.
Çelik, H., Köse, B., Cangi, R., 2008. Determination of fox grape genotypes (Vitis labrusca L.) grown in Northeastern Anatolia. Horticultural Science 4(35): 162-170
Çelik, H., 2013. Dünyanın en güzel kokulu üzümü, kara üzüm. Trabzon Kültür, Sanat ve Yaşam Dergisi, Mart-Nisan 2013, 15: 64-66.
Çelik, H., Cangi, R., İslam A., 2006. Nuhoğlu Vakfı Hayrat Örnek Meyve Bahçesi Tesisi ve Karadeniz Bölgesi İçin Önemi. Nuhoğlu Vakfı Dergisi, Nisan-2006: 8-32.
Çelik, H., Cangi, R., Köse, B., 2003. Karadeniz Bölgesinde Yetiştirilmekte Olan İzabella (Vitis labrusca L.) üzüm Çeşit ve Tiplerinin Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar (TÜBİTAK, TOGTAG-2736). Proje Sonuç Raporu, 146p.
Çelik, H., İslam, A., 2008. Trabzon İli hayrat İlçesinde modern tarım teknikleri ile üretilen organik ürünler, Kokulu Kara Üzüm. Nuhoğlu ve Aile Yakınları Vakfı Yay. : 6p.
Çelik, H., İslam, A., Nuhoğlu, F., 2010. Karadeniz Bölgesi tarımına destek yeni ve organik ürünler, “Nuhoğlu Vakfı, Hayrat Örnek Meyve Bahçesi”, bölge için önemi ve elde edilen bazı sonuçlar. Türkiye IV. Organik Tarım Semp. 28 Haziran-1 Temmuz 2010, Erzurum. Bildiriler Kitabı : 139-143.
Çelik, H., Köse, B., 2006. Rize’de yetişebilecek bazı Amerikan üzüm çeşitlerinin fidan kaliteleri üzerine araştırmalar. I. Rize Sempozyumu, 16-18 Kasım, 2006. Rize: 502-506s.
Çelik, H., Odabaş, F., Köse, B., 2005. Kokulu Kara Üzümün Önemi ve Üzüm Suyuna İşlenmesi. SS Hopa Bölgesi Çay Koop. Birliği Yay.: 20s.
Çelik, H., Odabaş, F., Köse, B., Cangi, R., 2009. Samsun’da yetişmekte olan İzabella (Vitis labrusca L.) üzüm tiplerinim ampelografik özelliklerinin belirlenmesi. 7. Türkiye Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 5-9 Ekim, Manisa, Cilt 2: 51-56.
Dardeniz, D., Kısmalı, İ., 2005. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Kış Gözü Verimliliğinin Saptanması İle Optimum Budama Seviyelerinin TespitiÜzerine Araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42(2):1-10.
Dry, P., 2000. Canopy management for fruitfullness. Aus. J. Grape Wine Res. 6, 109-115.
Fidan, Y., 1966. Sofralık üzüm çeşitlerinden Hafızali, Hamburg Misketi, Çavuş, Balbal ve Razakı’nın tomurcuk yapıları ile mahsuldarlık durumları üzerinde araştırmalar. Tarım Bakanlığı Ziraat İşleri Gn. Müd. Yay.: D-112, Ankara.
Kara, Z., Beyoğlu, N. 1995. Konya ili Beyşehir yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. AÜ Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, 56p, Ankara.
Kırdar, T., Odabaş, F., 1992. Amasya’da yetiştirilen bazı önemli üzüm çeşitlerinde göz pozisyonlarına göre verimlilik durumlarının tespiti ve verim potansiyeli tahmini üzerine bir araştırma. OMÜ Zir. Fak. Derg. 7(1): 19-28.
Köse, B., Odabaş, F., Çelik, H., 2011. Samsun’da azalan tütün alanlarına yeni yaklaşımlar. Samsun Sempozyumu, 13-16 Ekim 2011, Bildiriler Kitabı, Cilt: 3, 291-296.
Melek, N., Çelik, H., 2005. Sinop ili ve bazı ilçelerinde yetişmekte olan İzabella (Vitis labrusca L.) üzüm tiplerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi.Türkiye VI. Bağcılık Sempozyumu, Bildiriler, Cilt: 2, 510-519, 19-23 Eylül, Tekirdağ.
Mullins, M.G., Bouquet, A., Williams, L.E., 1992. Biology of the grapevine. Cambridge Univ. Press, 239p.
Odabaş, F., 1976. Erzincan’da yetiştirilen bazı önemli üzüm çeşitlerinin florak gelişme devrelerinin tetkiki ile gözlerin bulundukları yere göre verimliliğin saptanması ve bu çeşitlerin döllenme biyolojileri üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniv. Yay.: 46, Ziraat fak. Yay.: 141, 130p., Erzurum.
Odabaş, F., Çelik, H., Yılma, P., 1995. Karadeniz Bölgesi sahil kesiminde salamuralık yaprak elde etmek amacıyla asma yetiştiriciliği. Karadeniz Tarımının Geliştirilmesinde Yeni Teknikler Kongresi, 114-123, Samsun.
Peacock, B., Anthony, T., Matt, M., 2006. Red Globe pruning, bud fruitfulness, and crop load study. Univ. of California, Coop. Ext., Tulare Co. Grape Notes, 3(7).
Sánchez, L.A., Dokoozlian N.K., 2005. Bud microclimate and fruitfulness in Vitis vinifera L. Am. J. Enol. Vitic. 56:4 (2005).
Smith, J., Quirk, L., Holzapfel B., 2007. Bud-fruitfulness assessments in grapevines. In: Grapevine Management Quide 2007-08. (Edts.: T. Somers and L. Quirk). NSW, department of Primary Industries Publ., 107p
Srinivasan, C., Mullins, M.G., 1980. Physiology of flowering in the grapevine – a review. Am. J. Enol. Vitic. 32(1) 47-63.
Williams, L.E. 2000. Bud development and fruitfulness of grapevines, In Raisin Production Manual. L.P. Christensen (Ed.), pp. 24–29. University of California Division of Agriculture and Natural Resources, Oakland.
Yılmaz, F., Çelik, H., 2005. Farklı anaçlar üzerine aşılanan İzabella (Vitis labrusca L.) üzüm tipinde aşı başarısının saptanması. Bahçe Dergisi, 34(2): 21-29.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.