TÜRKİYE BAĞ ALANI VE ÜZÜM ÜRETİMİNİN GELİŞİMİ VE YAPISAL ANALİZİ
Abstract
Yaklaşık olarak M.Ö. 3500 yıllarında Anadolu toprakları ile buluşan asma bitkisi, ekolojisi ile sağladığı mükemmel uyum sonucunda kökleri ile sıkıca tutunarak kalıcı olmuş ve bu toprakları anavatanı coğrafyalarından bir tanesi olarak literatüre geçirmiştir. Asma yetiştiriciliği olarak bilinen bağcılık, bu topraklarda yaşamış birçok toplumun uğraşı, geçim kaynağı olmuş, asmanın meyvesi üzüm ise yaş yada işlenmiş birçok ürünü ile sofraların en değerli sayılabilecek gıdalarını oluşturmuştur.
2012 yılı Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye 462.296 ha bağ alanı ve 4.185 bin ton üzüm üretimine sahiptir. Aynı yıl 37 il 10.000 ton/yıl sınırının üzerinde üretim miktarına sahip olup, bu illerin toplam üretimi 4 milyon tonu aşmakta ve bu rakam Türkiye toplam üzüm üretiminin % 97’sini oluşturmaktadır. Üretimleri 50.000 ton/yıl’ı aşan 16 il ise, toplam üretimin % 82’sini üretmektedir. 2012 yılına ait bu rakamlar ile Türkiye, dünyanın en fazla bağ alanına sahip 5. ve ile en fazla üzüm üretim üreten 6. ülkesi konumundadır. 1933 yılında 345. 982 ha olan bağ alanları, son 50 yıl içerisinde bağ alanları % 42 oranında düşmesine rağmen özellikle verimde sağlanan artışlar ile üzüm üretimi % 55 oranında artmıştır.
İstatistiklere yansıyan bu olumlu gelişmelere göre Türkiye daha etkin kullanılabilir bir bağcılık potansiyeline sahip midir? Hangi bölgeler ve illerde bağ yeni bağ alanları tesis edilebilir? Bağ alanı azalan illerimiz hangileridir? 1963 yılında 339 kg/da olan ortalama verim % 267 oranında artış ile 905 kg/da’a çıkması yeterli midir? Hangi yetiştiricilik şekillerinde verim artışı sağlanabilir? Sofralık, kurutmalık ve şaraplık yetiştiricilik alan ve üretim miktarlarında son yıllardaki değişimlerin boyutu nedir?
Çalışmada, Türkiye bağ alanı ve üzüm üretim miktarında uzun yıllar istatistiki verilerin incelenmesi ve analizi ile yetiştiricilik(değerlendirme) şekilleri, bölge ve il bazlı değerlendirmeler yapılarak bağcılık potansiyelimizin daha etkin değerlendirilmesine ışık tutacak verilerin bir araya getirilmesi amaçlanmıştır.
Keywords
References
Anonim, 1937., Tarım İstatistikleri(1928-1937) Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü, Neşriyat No: 93, Mehmet Hasan Matbaası, Ankara,252 s.
Anonim, Çeşitli Yıllar., Tarımsal Yapı ve Üretim, Devlet İstatistik Enstitüsü
Ağaoğlu, Y.S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y., Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N., Köksal, İ., Yanmaz, R., 1997, Genel Bahçe Bitkileri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No:4 Ankara.
Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S, Fidan, Y., Söylemezoğlu, G., 1998., Genel Bağcılık SUNFİDAN A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi:1, Fersa Matbaacılık San. Ve Ltd. Şti., Ankara, 253 s.
Kiracı,M.A., Sağlam, M., Boz, Y., Aydın,S., 2009 Türkiye Sofralık Üzüm Pazarlamasında İç ve Dış Pazar Araştırmaları, 7. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, Manisa., Cilt:1, s. 190-200
Kiracı,M.A.,Özer,C.,Boz, Y.2008 AB Müzakere Süreci ve Türkiye’de Bağcılık,Türktarım (Tarım ve Köyişleri Dergisi), ANKARA, Mayıs –Haziran 2008, Sayı:181, s. 76-82
www.faostat.fao.org
www.tuik.gov.tr
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.