Fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) Farklı Azot Dozlarının ve Bakteri Aşılamasının Tane Verimi ve Verim Özellikleri Üzerine Etkileri

Ayşe Özsoy Altunkaynak, Ercan Ceyhan

Abstract


Bu araştırma, farklı azotlu gübreleme ve bakteri aşılamasının Alberto fasulye çeşidinde bazı tarımsal özelliklerine ve tane verimine etkilerini belirlemek amacıyla 2016 yılında Konya ili Altınekin ilçesi çiftçi tarlasında yürütülmüştür. Tarla denemesi “Tesadüf Blokları Deneme” desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede kontrol (N0 + Bakterisiz), N1 dozu (ekimde 2,5 kg/da saf azot), N2 dozu (ekimde 5 kg/da saf azot), N3 dozu (ekimde 2,5 kg/da saf azot ve çiçeklenme dönemi 2,5 kg/da saf azot), N4 dozu (ekimde 5 kg/da saf azot ve çiçeklenme dönemi 2,5 kg/da saf azot), Bakteri (sadece bakteri uygulaması), Bakteri + N1 dozu (ekimle 2,5 kg/da saf azot + Bakteri) ve Bakteri + N2 dozu (ekimle 5 kg/da saf azot + Bakteri) uygulamaları yer almıştır. Denemede azotlu gübre olarak Amonyum Sülfat formu kullanılmıştır. Varyans analizi sonuçlarına göre amino asit uygulamaları arasında araştırmada yüz tane ağırlığı hariç incelenen tüm özelliklerde farklılıklar istatistiki olarak önemli tespit edilmiştir. Deneme sonucunda farklı dozlarda uygulanan azot dozlarının ve bakteri uygulamalarının Alberto fasulye çeşidininde nodül sayısı 13.20 (Kontrol) ile 19.47 adet/bitki (Bakteri + N2 dozu), bitki boyu 56.53 (Kontrol) ile 91.20 cm (N3 dozu), bakla sayı 12.47 (Kontrol) ile 17.60 adet/bitki (N2 dozu), baklada tane sayısı 4.13 (Bakteri) ile 6.27 adet (N4 dozu), bitkide tane sayısı 53.53 (Bakteri) ile 103.73 adet (N4 dozu), tane verimi 257.94 (Kontrol) ile 461.17 kg/da (N2 dozu), yüz tane ağırlığı 34.21 (Bakteri + N2 dozu) ile 37.16 g (N3 dozu), % 23.99 (N1 dozu) ile 24.87 (Bakteri + N2 dozu) ve protein verimi 23.99 (N1 dozu) ile 24.87 kg/da (Bakteri + N2 dozu) arasında değişim göstermiştir. Sonuç olarak çalışmanın bir yıllık olması nedeniyle kesin bir sonuç önerilmeyecek olmasına rağmen, fasulye yetiştiriciliğinde yüksek tane verimi elde edilebilmesi için ekimde 5 kg/da N uygulamasının önerilmesinin daha uygun olacağı kanaatindeyiz.

Keywords


Azot, bakteri, fasulye, Rhizobium, tane verimi

Full Text:

PDF (Türkçe)

References


Adak MS, Güler M, Kayan N (2010). Yemeklik Baklagillerin Üretimini Artırma Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 329-341, Ankara.

Adak MS (2014). Türkiye’de Yemeklik Baklagillerin Önemi, Üretimi ve İzlenen Politikalar. Tarım ve Mühendislik, 103, 24-30.

Akçin A (1974). Erzurum Şartlarında Yetiştirilen Kuru Fasulye Çeşitlerinde Gübreleme, Ekim Zamanı ve Sıra Aralığının Tane Verimine Etkisi İle Bu Çeşitlerin Bazı Fenolojik, Morfolojik ve Teknolojik Karakterleri Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, s. 112, Erzurum.

Ayanoğlu F (1989). Akdeniz Kıyı Bölgesinde Farklı Ekim Zamanı ve Azotlu Gübrenin Fasulye Genotiplerinde Yeşil Meyve ve Kuru Tane Verimlerine ve Verimle ilgili Karakterlere Etkileri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.

Babaoğlu M, Önder M, Yorgancılar M, Ceyhan E (1999). Biyogübre, Azotlu Gübre Dozları ve Bakteri Aşılamasının Fasulye Bitkisinin Verim ve Bazı Verim Unsurlarına Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (18), 153-159.

Bildirici N (2003). Van-Gevaş Koşullarında Farklı Azot ve Fosfor Dozları ile Bakteri Aşılamasının (Rhizobium phaseoli) Şeker Fasulyesi (Phaseolus vulgaris L) Çeşidinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 86, Van.

Bilen S (2003). Farklı Yaşlardaki Değişik Rhizobium Kültürleri İle Aşılamanın ve Çeşitli Dozlardaki Azotlu Mineral Gübrelemenin Fasulye (Phaseolus vulgaris) Bitkisinin Kuru Madde Miktarı, Simbiyotik Özellikleri ve Fosfor İçeriği Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 105, Erzurum.

Bozoğlu H, Gülümser A, Pekşen E (1997). Değişik Azotlu Gübrelerin ve Farklı Dozlarda Bakteri Aşılamanın Kuru Fasulyede Tane Verimi ve Bazı Özellikler Üzerine Etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 183-187, Samsun.

Bulut N (2013). Aşılı Aşısız Koşullarda Fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) Organik Gübrelerin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.47, Van.

Ceyhan E (2004). Effects of Sowing Dates on Some Yield Components and Yield of Dry Bean (Phaseolus vulgaris L.) Cultivars. Turkish Journal of Field Crops, 9(2): 87-95.

Çetin Karaca U (2010). Konya Yöresinde Yetiştirilen Kuru Fasulyeden İzole Edilen Rhizobium Bakterilerinin Etkinliklerinin Belirlenmesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.169, Konya.

Erman M, Arı E, Togay Y, Çiğ F (2009). Response of Field Pea (Pisum sativum sp. arvense L.) to Rhizobium sp. Inoculation and Nitrogen Application in Eastern Anotolia. Journal af Animal and Veterinary Advances, 8(4): 612-616.

FAO (2016). Tarımsal İstatistikler, http://faostat3.fao.org/browse/Q/QC/E: (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2017)

Kacar, B., 1972, Bitki ve Toprağın Analizleri. II. Bitki Analizleri, 453, Ankara, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi p. 51-70.

Karahan A (1997). Trakya Koşullarında Şehirali-90 (Phaseolus vulgaris L. Dekap) Bodur Fasulye Çeşidinde Bakteri Aşılama ve Değişik Azot Dozlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi, fen Bilimleri Enstitüsü, 91, Tekirdağ.

Kılıç E (2014). Adi Fiğ (Vicia sativa L.)’de Farklı Aşılama Yöntemleri ile Bakteri (Rhizobium pisi) Aşılamasının Verim ve Azot Fiksasyonu Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.35, Antalya.

Küçük Ç (2011). Inoculation with Rhizobium spp. in Kidney Bean (Phaseolus vulgaris L.) Varieties. Zemdirbyste = Agriculture, 98(1): 49-56.

McPhee KE, Muehlbauer FJ (2002). Improving the Nutritional Value of Cool Season Food Legumes. Journal of Crop Production, 5(1-2): 191-211.

Müftüoğlu NM, Demirer T (1998). Toprakta Azot Bilançosu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(1): 175-185.

Odabaş MS, Gülümser A (2001). Fasulyede Uygulanan Farklı Dozlardaki Değişik Azot Kaynaklarının Verim, Verim Unsurlarına ve Yapraktaki Klorofil Miktarına Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (1), 42-47.

Önder M, Özkaynak İ (1994). Bakteri Aşılaması ve Azot Uygulamasının Bodur Kuru Fasulye Çeşitlerinin Tane Verimi ve Bazı Özellikleri Üzerine Etkileri. Turkish Journal of Agricultural and Forestry, 18: 463-471.

Özturan Akman Y (2017). Rhizobium ve Mikoriza Uygulamalarının Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)’nin Tane Verimi ve Bazı Tarımsal Karakterleri Üzerine Etkileri. Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.155, Samsun.

Pekşen E, Artık C 2005). Antibesinsel Maddeler ve Yemeklik Tane Baklagillerin Besleyici Değerleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 110-120.

Sarıoğlu G, Özçelik S, Kaymaz S (1993). Selection of Effective Nodosity Bacteria (Rhizobium leguminasarum biovar. viceae) from Lentil Grown in Elazığ. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 17:569-573.

Şehirali S, Gügün V, Çiftçi CY, Gençtan T (1983). Bakteri Aşılaması ve Değişik Azot Dozlarının Fasulyede Tane Verimi ve Protein Kapsamı Üzerine Etkileri. Kükem Dergisi, 6(2): 166-167.

Şehirali S (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, s.435, Ankara.

Tajini F, Trabelsi M, Drevon J (2012). Combined Inoculation with Glomus Intraradices and Rhizobium tropici CIAT 899 Increases Phosphorus Use Efficiency for Symbiotic Nitrogen Fixation in Common Bean (Phaseolus vulgaris L.). Saudi Journal of Biological Sciences, 19:157-163.

TÜİK (2016). Tarımsal İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/PreÇizelge.do?alt_id=1001: (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2017).

Uyanöz R (2007). The Effects of Different Bio Organ-ic, Chemical Fertilizers and Their Combination on Yield, Macro and Micro Nutrition Content of Dry Bean (Phaseolus vulgaris L.). International Jour-nal of Agricultural Research, 2(2): 115-125.




DOI: https://doi.org/10.15316/SJAFS.2018.70

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.